Şarj kontrol cihazı güneş enerjisi ile elektrik üretimi sistemlerinde, gündüz güneş panellerinden gelen elektrik akımını, kontrollü olarak aküye dolduran cihazlardır. Genellikle belli bir DC voltajı, yine belli bir DC voltaj olarak regüle ederek, akımı ilgili yerlere iletir. Bu ilgili yerler ya bir akü devresidir, ya da dc akım ile çalışan elektronik bir cihazdır.
Solar şarj regülatörü, gelen akımı ve voltajı dengeler. Ayrıca, bu akımı belli bir müddet (aküler doluncaya kadar) akülere gönderir. Aküler dolduktan sonra akımı keser. Böylece, aküleri fazla şarja tabii tutmaz. Akülerin ömrü de daha uzun olur.
Solar şarj kontrol cihazı güneş panelinden gelen akıma ve toplam güneş paneli gücüne göre seçilir.
Pwm şarj kontrol cihazı çeşitleri piyasada çok fazladır. Şarj regülatörü güneş enerjisi sisteminizin peformansını ve ömrünü etkileyen en önemli cihazdır.
Çünkü, tasarladığınız güneş enerjisi sistemi isterse en kaliteli akü ve güneş paneline sahip olsun. Önemli değil. Eğer şarj kontrol cihazı kalitesiz ise güneş enerjisi sisteminizin ömrü çok uzun olmayacaktır. Bu yüzden şarj kontrol cihazı seçimi büyük bir titizlikle yapılmalıdır.
Şarj Kontrol Cihazı Çeşitleri Nelerdir?
Normalde, piyasada belli bir güce kadar olan şarj regülatörleri için solar şarj kontrol cihazı denilmektedir. Bu güçten daha yukarıdaki güçler için ise MPPT dediğimiz solar şarj cihazları bulunmaktadır.
Eğer ev tipi güneş enerjisi sistemi tasarlayacaksanız pwm şarj kontrol cihazı işinizi rahatlıkla görecektir. Başlıca şarj kontrol cihazı çeşitleri şunlardır;
- 2 Ah’den 150 Ah’e kadar olan çeşitleri,
- 12 Volt, 24 Volt ve 48 Volt olan çeşitleri vardır.
Şarj Kontrol Cihazı Seçimi Nasıl Yapılır?
Şarj kontrol cihazı seçimi yaparken ilk dikkat edeceğimiz nokta sistemin gücüne göre seçimdir. Adım adım solar şarj kontrol cihazı seçimi şu şekildedir;
1- Güneş Paneli Gücüne Göre Seçim
İlk bakmamız gereken noktalardan birisi, güneş enerjisi sisteminde ki güneş paneli gücü ve sayısıdır. Toplamda 450 watt ve 40 Ah güneş paneli gücüne kadar pwm şarj kontrol cihazı seçebilirsiniz. Eğer güneş paneli gücü 450 watt’tan daha yüksekse, MPPT dediğimiz şarj kontrol cihazlarını seçmeniz gerekmektedir. Yalnız, pwm ve mppt regülatörleri arasındaki fiyat farkı da çok fazladır.
Eğer pwm şarj kontrol cihazına 450 watt’tan daha yüksek bir güçte güneş paneli bağlarsanız, muhtemelen solar şarj regülatörü kısa sürede yanacaktır.
2- Güneş Paneli Sayısına Göre Seçim
Normalde 150 watt gücündeki güneş panelleri 12 volt olarak düşünülür. 250 watt güneş panelleri ise 24 volt olarak düşünülür. 30 Ah gücündeki şarj kontrol cihazına 3 adet 150 watt güneş panelini paralel bağlayarak maksimum güçte kullanabilirsiniz. Ancak bu durumda toplam güneş paneli voltajı 12 Volt olarak kalır. Eğer 24 volt olarak bağlamak isterseniz, 2 adet 150 watt güneş panelini seri olarak bağlamalısınız. Yalnız bu durumda da 3 adet 150 watt paneli seri bağlayamayıcaksınız.
Veya 2 adet seri ve yine 2 adet seri toplam 2 çift seri güneş paneli bağlantınız varsa, bu 2 çifti de birbirine paralel bağlayarak yine 24 volt elde edebilirsiniz. Ama bu seferde 30 Ah şarj kontrol cihazınız, bu gücü kaldıramayacaktır.
Bu yüzden güneş paneli ve şarj regülatörü arasındaki ilişkiyi iyi bilmeniz gerekir.
3- Akü Voltajı ve Akü Sayısına Göre Seçim
Eğer kullanılacak akü voltajı 12 Volt ise şarj kontrol cihazı da 12 volt olmalı. Aynı şekilde 24 volt ve 48 volt olarakta seçim yapılabilir. Burada akü voltajı ne ise pwm solar şarj cihazı da o voltaj da olmalı.
4- Solar Şarj Kontrol Cihazı Ekranlı mı? Ekransız mı?
Evet, ekranlı olup olmadığı da aslında bir seçim kriteridir. Eğer multimetre ile ölçüm yapmak konusunda sıkıntınız varsa veya üşeniyorsanız, ekranlı şarj kontrol cihazı almalısınız.
Çünkü ekranlı solar regülatör ile akülerinizin voltajını anlık olarak görme şansınız vardır. Hemde net veriler ile.
Peki akü voltajını neden takip etmelisiniz? Çünkü akü voltajı belli bir seviyenin altına düşerse, aküleriniz ölmeye başlar. Eğer bu durumda akülere müdehale etmezseniz geriye dönülmez olarak aküler bozulur.
Ayrıca, güneş panelinden gelen voltaj ve akımı görme şansınız da olur. Böylece, güneş panellerinde veya güneş paneli bağlantısında bir aksaklık varsa, tespitini hemen yapabilirsiniz. Eğer güneş panelleri akülerinizi uzun süre (gün olarak) şarj etmez ise aküler yine ölmeye başlar.
Eğer güneş enerjisi sisteminin takibini kolayca yapmak isterseniz LCD ekranlı şarj kontrol cihazı seçmelisiniz.
5- Akü Çeşidi ve Akü Türüne Göre Seçim
Güneş enerjisi sistemlerinde pek çok akü çeşidi kullanılabilir. Sulu tip akü, kuru tip akü veya jel aküler tercih edilebilir. Bu durumda kullanacağınız solar şarj kontrol cihazı, akü tiplerini muhakkak ayırt edebilmeli. Veya kullanılacak aküye göre, şarj regülatörünün voltaj değerlerini manuel olarak siz değiştirebilmelisiniz.
Çünkü her akü için belli bir hızda dolum olması tavsiye edilir. Bunun amacı da akülerin ömürlerini uzatmaktır.
Ancak, piyasadaki birçok pwm şarj cihazı bu özelliğe sahiptir. Ve siz hangi akü çeşidini bağlarsanız, o aküyü hemen tanımlayarak, kendisini ona göre otomatik programlayabiliyor.
Siz yinede bu maddeyi de göz önünde bulundurun. Yeri gelmişken küçük bir dipnot veriyim. Asla ve asla farklı tiplerde ki aküleri aynı sistemin içinde kullanmayın. Örneğin sulu tip akü ile kuru tip aküyü bir birine bağlamayın.
6- Fiyatına Göre Seçim
Fiyat konusunun ucu açık bir maddedir. Çünkü, ucuz olup kalitesiz ve ucuz olup kaliteli cihazlar vardır. Veya tam tersi pahalı olup kalitesiz ve pahalı olup kaliteli şarj kontrol cihazları vardır. Aşağıya size tavsiye edebileceğim bazı markalar ve fiyatlarını yazıyorum. Yazdığım markaları inceleyebilirsiniz.
Sizin için Seçtiğim Şarj Kontrol Cihazı Fiyatları ve Markaları
Burada yazdığım fiyatlar ve markalar pwm şarj cihazları için geçerlidir. Mppt konusunu başka zaman ele alacağız. Pwm solar şarj kontrol cihazı ile küçük ve orta ölçekli güneş enerjisi sistemi tasarlayabilirsiniz.
- Provista: Fena bir ürün değildir. Piyasada bulabileceğiniz orta sınıf ürünlerdendir. Tavsiye edebilirim.
- Savior Solar: Buda güzel bir üründür. Provista ile kalitesi neredeyse aynıdır. Tavsiye edebilirim.
- EPSolar: Gerçekten harika bir üründür. Tayvan malı ve tayvanlılar solar konusunda çok iyi. Fiyatı biraz pahalıdır, ama kesinlikle tavsiye ederim.
- Victron Energy: Mükemmel bir ürün. Fiyatı epey pahalı ama kalitesi tartışılmaz. Kesinlikle tavsiye ederim.
Aklıma gelen markalar bunlar. Fiyatlarını yazmadım, çünkü dolar kuru sürekli değişiyor ve solar ürünler dolar bazında satılıyor. Zaten yukarıda markasını yazdığım şarj kontrol cihazı fiyatları internette birçok yerde satılmaktadır.
Sonuç…
Şarj kontrol cihazı hakkındaki tanımlamalar ve hakkında bilgiler bu şekildedir. Lütfen güneş enerji sistemindeki en önemli komponentler arasında bulunan şarj kontrol cihazı seçimi yaparken dikkat edin. Çünkü solar sistemlerde çıkan yangınların en önemli sebeplerinden biriside bu cihazların yanlış seçimidir.